Baksteen in de maag? U bent niet de enige. We staan in België nog steeds met z’n allen in de rij om onze droomwoning te bouwen. Maar soms is dat niet mogelijk, of wilt u het gewoon liever niet. Omdat u geen geschikte bouwgrond vindt, omdat uw budget of de timing het niet toelaat of omdat u van het karakter en de charme van oudere woningen houdt bijvoorbeeld. Het renoveren van een bestaande woning is een fantastisch alternatief en biedt heel wat interessante mogelijkheden, maar ook bij die aanpak komen heel wat vragen kijken. Wij sommen voor u de meest gestelde vragen én antwoorden over renovatie op.
Welke verplichtingen zijn er bij een renovatie?
In Vlaanderen geldt een algemene renovatieverplichting van oudere woningen, maar zijn er ook een aantal andere verplichtingen waaraan u moet voldoen wanneer u een woning verbouwt.
Algemene renovatieverplichting
Het is sinds 1 januari 2023 verplicht om residentiële gebouwen die worden aangekocht vanaf 2023 met label E of F, te renoveren naar label D of beter. Dit moet binnen de vijf jaar na aankoop (of andere overdracht) gebeuren. Na renovatie moet een nieuw EPC worden aangevraagd om te bewijzen dat je hebt gerenoveerd. Dat label D is slechts een tussenstap voor een langer proces. Eigenlijk is het einddoel een label A voor elke woning of appartement, tegen 2050.
Wanneer u vijf jaar na de verkoop (of andere overdracht) geen verbeterd EPC kunt voorleggen, riskeert u zelfs een geldboete van 500 euro tot 200.000 euro. U moet dan bovendien alsnog de renovatie doorvoeren.
Een EPB-aangifte is dus wettelijk verplicht als u verbouwt. U moet een verslaggever aanstellen die met zekerheid kan verklaren dat de renovatie voldoet aan alle eisen rond isolatie, ventilatie en hernieuwbare energie. De aangifte moet u via de verslaggever indienen bij de Vlaamse overheid, uiterlijk vijf jaar na de goedkeuringsdatum van de vergunning of melding.
Dubbele beglazing
Sinds 2020 is het verplicht om uw woning te voorzien van dubbele beglazing. Dat bestaat uit minimum twee glasplaten die luchtdicht met elkaar verbonden zijn zodat er een spouw ontstaat. Die dubbele beglazing is een minimumnorm, maar eigenlijk kunt u bij een renovatie meteen beter voor hoogrendementsglas kiezen. Dat is namelijk een nóg energie-efficiëntere oplossing waardoor uw woning nog beter geïsoleerd wordt. Een kleine meerkost, maar wel eentje die u nog jarenlang geld zal besparen eens u in de woning woont.
Dakisolatie
Sinds 2015 is dakisolatie al een verplichting. Dat betekent dat u uw woning van geschikte dakisolatie moet voorzien. Wat dat juist betekent? Uw dak moet aan een bepaalde R-waarde voldoen. Dat is een maatstaf voor de isolatiewaarde van uw huis en geeft aan hoe goed het huis geïsoleerd is tegen warmteverlies. Hoe hoger de R-waarde, hoe beter de isolatie.
De minimumnorm is 0,75m² K/W. Ook hier geldt natuurlijk weer dat het slimmer is om meteen voor dikker en beter isolerend materiaal te kiezen zodat de R-waarde nog beter wordt en uw woning nog minder warmteverliezen heeft. Plafondisolatie of een geïsoleerde zoldervloer gelden in sommige gevallen trouwens ook als voldoende isolatie.
Rookmelders
Het is verplicht om rookmelders te installeren wanneer u een woning renoveert. Dat moet op elke bouwlaag van de woning. Dat is ook zo op zolder en in de kelder als er zich daar een technische installatie bevindt die warmte produceert of wanneer de kelder of zolder een directe toegang hebben vanuit uw huis.
Ventilatie en verluchting
Het is altijd erg belangrijk om een woning goed te verluchten en/of te ventileren. Wanneer u een huis verbouwt en daarbij de mate van isolatie drastisch verhoogt, is het verplicht om uw huis ook te ventileren. U zal daarvoor een ventilatiesysteem type A, B, C of D moeten voorzien.
Regenwaterput en infiltratiesysteem
In sommige gevallen bent u ook verplicht om een regenwaterput en infiltratiesysteem te installeren. Dat regenwater kan u gebruiken om uw toiletten door te spoelen of uw wasmachine op aan te sluiten, maar ook om in uw tuin te gebruiken bijvoorbeeld. Overtollig regenwater moet u meestal via een infiltratievoorziening terug de grond in laten sijpelen.
Veiligheidscoördinator
Werken er tenminste twee aannemers op hetzelfde moment op de bouwplaats van uw renovatieproject? Dan is het ook verplicht om een veiligheidscoördinator aan te stellen. Werven die groter zijn dan 500m² moeten een gecertificeerde coördinator aanstellen. Werven die kleiner zijn laten de aannemers zelf toe om als veiligheidscoördinator op te treden.
Renovatiepremie
Het ultieme doel is om alle woningen in België te renoveren tot een bepaald energieniveau, zodat we in de toekomst milieuvriendelijker kunnen wonen. Elk initiatief dat die missie mee vorm geeft, wordt dan ook beloond. Zo zijn er goedkopere leningen wanneer u uw huis wilt renoveren en daarbij investeert in energiebesparende maatregelen. De ‘Mijn Verbouwlening’ vervangt de vroegere Energielening en Energielening+.
Als u recent een woning of appartement hebt gekocht (vanaf 2021) en u binnen de vijf jaar een bepaald EPC-label kunt voorleggen na het renoveren, kan u in sommige gevallen ook een Renovatiekrediet krijgen met rentesubsidie (een korting ten opzichte van de marktrentevoet).
Voor bepaalde specifieke renovaties krijgt u een bijkomende premie:
- Premies voor ramen (glas en schrijnwerk)
- Premies voor elektriciteitsinstallatie
- Premies voor sanitair
- Premies voor verwarmingsinstallaties
- Premies voor dakrenovatie en dakisolatie
- Premies voor muur- en vloerisolatie
- Premies voor een zonneboiler
- Premies voor een warmtepomp of warmtepompboiler
- Premies voor zonnepanelen
Bovendien is het mogelijk dat uw gemeente extra premies uitkeert als u aan bepaalde voorwaarden voldoet.
Renoveren aan 6% of 21%?
Er is al heel wat te doen geweest rond het btw-tarief van 6%, maar er is goed nieuws: als u uw woning renoveert, kan dat tegen het btw-tarief van 6%. Daarvoor moet u wel aan een aantal voorwaarden voldoen:
- Uw woning is ouder dan 10 jaar.
- Uw woning dient uitsluitend als privéwoning of slechts een gedeelte ervan is bestemd om uw beroep uit te oefenen.
- De werken worden rechtstreeks aan de eindgebruiker gefactureerd.
- De levering en de plaatsing van de materialen gebeurt door dezelfde aannemer.
Voert u de werken zelf uit? Dan is dat verlaagde tarief niet van toepassing op de aankoop van de materialen. Bovendien komen sommige renovatiewerken niet in aanmerking. Het gaat dan over werken die eigenlijk niet meer echt als renovatie beschouwd worden, maar eerder als luxueuze extra’s. Het gaat bijvoorbeeld over de aanleg van een zwembad. Daarvoor zal u nog steeds 21% btw moeten betalen.
Bent u van plan om een bestaande woning volledig te slopen en een nieuwe woning te bouwen? Op dit moment geniet u nog steeds van het verlaagde btw-tarief van 6% voor volledige heropbouw. In sommige steden geldt dat laag tarief sowieso altijd, maar sinds een tijdje geldt het in heel Vlaanderen, ten minste tot en met 31 december 2023.
Wanneer een vergunning aanvragen?
Plant u serieus te renoveren? Dan moet u meestal een omgevingsvergunning aanvragen. Dat is afhankelijk van de lokale voorschriften en plannen. Soms is enkel een melding voldoende. U kan bij uw gemeente terecht voor informatie op maat.
Hoe u een vergunning kan aanvragen? Via het online Omgevingsloket. Dat kan u zelf doen of via uw architect laten gebeuren.
Hoeveel kost een renovatie?
De kosten van een renovatie variëren altijd sterk, afhankelijk van de omvang van het project, de gebruikte materialen, de complexiteit en de arbeidskosten. Het is belangrijk om een duidelijk budget op te stellen en een onderscheid te maken tussen de ‘must-haves’ en ‘nice-to-haves’.
Het is dus niet zomaar mogelijk om een gemiddelde te plakken op renovatiewerken omdat we graag realistisch blijven. Bovendien krijgen we de laatste jaren vaak te maken met plotse prijswijzigingen van materialen en energie. We kunnen wel een overzicht geven van de grootste kostenposten van een grote renovatie.
- De aankoopkosten van de woning waarin niet alleen de aankoopprijs thuishoort, maar ook de notariskosten, registratierechten en eventuele kosten voor de makelaar.
- Architect- en ingenieurskosten, wanneer u met hen samenwerkt voor de plannen.
- Aannemers- en arbeidskosten, voor het uitvoeren van de renovatiewerken, inclusief materialen, arbeid en eventuele onderaannemers.
- Vergunningen en administratiekosten, wanneer u vergunningen moet aanvragen voor de renovatiewerken.
- Materialen en uitrusting, de kosten voor bouwmaterialen, installaties, apparatuur en afwerkingen.
- Verzekeringen wanneer u die afsluit om uzelf te beschermen tijdens het renovatieproces.
- Financieringskosten wanneer u een lening afsluit om de renovatie te financieren.
- Onvoorziene kosten die als buffer dienen voor bijvoorbeeld extra werkzaamheden vanwege onverwachte problemen of aanpassingen aan het oorspronkelijke plan.
Wat zijn de meest waardevolle renovatieprojecten voor een huis?
Het is niet vreemd dat u soms twijfelt of een renovatie wel de moeite waard zal zijn. Wanneer u in de nabije toekomst uw woning wilt verkopen, bijvoorbeeld. Toch zijn sommige zaken enorm waardevol, ook wanneer u de woning voorziet te verkopen in de komende 10 jaar. Het gaat dan vooral over keuken- en badkamerrenovaties, de creatie van een extra leefruimte (bijvoorbeeld op zolder of in de kelder), algemene optimalisaties van de energie-efficiëntie van uw huis en het aanpakken van de gevel. Die renovaties kunnen de waarde van uw woning enorm doen stijgen.
Hoe kies ik de juiste aannemer?
Het is niet eenvoudig om meteen de juiste aannemer te kiezen wanneer u op zoek bent naar een partner voor uw renovatieproject. Bouwbedrijf Stessens heeft al zo’n 50 jaar ervaring in de bouwsector met meer dan 100 vakmensen die zich iedere dag inzetten voor het bouwen en verbouwen van woningen in Vlaanderen. Onze projecten zijn steeds volledig op maat, hoe uw wensen er ook uitzien. Dat vertrouwen in ons team resulteert in jaarlijks ongeveer 80 gerealiseerde nieuwbouwprojecten en nog veel meer tevreden bouwers.
Hoe lang duurt een renovatie?
Ook op deze vraag is geen eenvoudig antwoord te geven. De duur van een renovatie hangt altijd sterk af van de omvang van het project, de complexiteit en de beschikbaarheid van materialen en professionals. Daarnaast botst u misschien op onvoorziene problemen die er mogelijk voor zorgen dat uw project niet zo snel af zal zijn als gewenst. De beste informatie die we hier kunnen geven is dat u realistische verwachtingen moet hebben, flexibel moet zijn en vertrouwen moet hebben. Uw renovatieproject is bij ons in de juiste handen.
Renoveren voor de toekomst met Stessens.
Plant u binnenkort een grondige renovatie van uw woning? Met een bouwpartner als Stessens aan uw zijde kunt u rekenen op kwaliteit, een minutieuze planning en professioneel advies op maat. Ontdek de mogelijkheden tijdens een gesprek met een van onze experts.
